حملات فیشینگ چیست؟ | روش‌ها، نشانه‌ها و راه‌های مقابله با آن
حملات فیشینگ یکی از رایج‌ترین تهدیدات سایبری در دنیای دیجیتال امروزی محسوب می‌شوند. در این نوع حمله، هکرها تلاش می‌کنند کاربران را فریب دهند تا اطلاعات حساسی مانند نام کاربری، رمز عبور یا اطلاعات بانکی خود را فاش کنند. این حملات به دلیل ماهیت فریبنده و روش‌های پیچیده‌ای که دارند، سالانه موجب خسارات مالی و امنیتی زیادی می‌شوند. در این مقاله، با مفهوم حملات فیشینگ، روش‌های متداول، نشانه‌های هشداردهنده و راه‌های جلوگیری از آن آشنا خواهیم شد.
فیشینگ چیست؟
فیشینگ (Phishing) به نوعی حمله سایبری گفته می‌شود که در آن مهاجم با جعل هویت یک نهاد معتبر، سعی در سرقت اطلاعات شخصی کاربران دارد. این حملات معمولاً از طریق ایمیل، پیامک، تماس تلفنی یا وب‌سایت‌های تقلبی انجام می‌شوند. هدف اصلی این حملات سرقت اطلاعات حساس مانند اطلاعات بانکی، حساب‌های کاربری و حتی اطلاعات سازمانی است. هکرها از تکنیک‌های مختلف روانشناسی و مهندسی اجتماعی برای فریب کاربران استفاده می‌کنند.
روش‌های متداول حملات فیشینگ
۱. ایمیل‌های جعلی (Email Phishing)
یکی از رایج‌ترین روش‌های فیشینگ، ارسال ایمیل‌های جعلی است. هکرها ایمیل‌هایی با ظاهر رسمی ارسال می‌کنند که حاوی لینک‌های مخرب یا درخواست اطلاعات شخصی است. این ایمیل‌ها ممکن است از طرف بانک، شرکت‌های بزرگ، ارائه‌دهندگان خدمات اینترنتی یا حتی دوستان و همکاران جعلی ارسال شوند. اغلب این ایمیل‌ها دارای لینک‌های آلوده یا فایل‌های پیوستی حاوی بدافزار هستند که اطلاعات کاربر را سرقت می‌کنند.
۲. فیشینگ از طریق پیامک (Smishing)
در این روش، مهاجمان از طریق پیامک کاربران را فریب می‌دهند. پیام‌ها معمولاً شامل لینک‌هایی به وب‌سایت‌های جعلی هستند که از کاربران می‌خواهند اطلاعات محرمانه خود را وارد کنند. برخی از پیام‌ها ممکن است شامل هشدارهای اضطراری درباره حساب بانکی یا بسته‌های پستی باشند که کاربر را تحت فشار قرار دهند.
۳. فیشینگ صوتی (Vishing)
در این روش، هکرها از تماس‌های تلفنی برای جلب اعتماد قربانی استفاده می‌کنند. آنها ممکن است خود را به‌عنوان نماینده بانک، پلیس، اداره مالیات یا سازمانی معتبر معرفی کرده و درخواست اطلاعات شخصی کنند. به‌عنوان مثال، ممکن است ادعا کنند که حساب بانکی شما دچار مشکل شده و برای تأیید هویت نیاز به اطلاعات شما دارند.
۴. وب‌سایت‌های تقلبی (Website Phishing)
وب‌سایت‌های فیشینگ نسخه‌های جعلی از سایت‌های معتبر هستند که برای دزدیدن اطلاعات کاربران طراحی شده‌اند. این سایت‌ها معمولاً ظاهری مشابه وب‌سایت‌های بانکی، فروشگاه‌های آنلاین یا سرویس‌های ایمیل دارند. آدرس این سایت‌ها ممکن است تفاوت کوچکی با سایت اصلی داشته باشد، مانند تغییر یک حرف در دامنه.
۵. فیشینگ از طریق شبکه‌های اجتماعی
هکرها از پلتفرم‌های اجتماعی مانند فیسبوک، اینستاگرام یا توییتر برای فریب کاربران استفاده می‌کنند. آنها ممکن است پیام‌هایی حاوی لینک‌های آلوده ارسال کنند یا خود را به‌عنوان فردی آشنا معرفی کرده و از کاربران بخواهند اطلاعات خود را در یک صفحه جعلی وارد کنند.
۶. فیشینگ از طریق تبلیغات آنلاین (Malvertising)
در این روش، مهاجمان از تبلیغات آلوده در وب‌سایت‌های معتبر برای هدایت کاربران به سایت‌های مخرب استفاده می‌کنند. این تبلیغات ممکن است کاربر را به دانلود نرم‌افزارهای مخرب یا وارد کردن اطلاعات شخصی ترغیب کنند.
نشانه‌های هشداردهنده حملات فیشینگ
- آدرس ایمیل مشکوک: بررسی کنید که ایمیل از دامنه‌ای معتبر ارسال شده باشد.
- درخواست اطلاعات شخصی: سازمان‌های معتبر از شما اطلاعات محرمانه نمی‌خواهند.
- لینک‌های ناشناس: روی لینک‌هایی که مشکوک به نظر می‌رسند کلیک نکنید.
- احساس فوریت: هکرها سعی می‌کنند با ایجاد حس اضطرار شما را وادار به تصمیم‌گیری عجولانه کنند.
- فایل‌های پیوست مشکوک: از باز کردن فایل‌های ناشناس خودداری کنید.
راه‌های جلوگیری از حملات فیشینگ
۱. استفاده از احراز هویت دو مرحله‌ای (2FA)
این روش باعث می‌شود حتی در صورت افشای رمز عبور، هکر نتواند وارد حساب کاربری شما شود.
۲. بررسی دقیق آدرس فرستنده ایمیل
قبل از کلیک روی هر لینکی، مطمئن شوید که ایمیل از یک منبع معتبر ارسال شده است.
۳. خودداری از کلیک روی لینک‌های ناشناس
همیشه آدرس سایت را مستقیماً در مرورگر تایپ کنید و از کلیک روی لینک‌های مشکوک خودداری کنید.
۴. استفاده از نرم‌افزارهای امنیتی
نرم‌افزارهای ضدویروس و افزونه‌های مرورگر می‌توانند سایت‌های فیشینگ را شناسایی و مسدود کنند.
۵. افزایش آگاهی و آموزش کاربران
اطلاع‌رسانی به کاربران و کارمندان سازمان‌ها نقش مهمی در جلوگیری از حملات فیشینگ دارد.
۶. بررسی گواهی امنیتی سایت‌ها (SSL)
قبل از وارد کردن اطلاعات شخصی، بررسی کنید که آدرس سایت با “https” شروع شود.
نتیجه‌گیری
حملات فیشینگ از متداول‌ترین روش‌های سرقت اطلاعات در دنیای دیجیتال هستند. با افزایش آگاهی، دقت در استفاده از ایمیل‌ها و لینک‌ها و رعایت نکات امنیتی می‌توان از این حملات جلوگیری کرد. استفاده از ابزارهای امنیتی، فعال‌سازی احراز هویت دو مرحله‌ای و افزایش دانش امنیت سایبری از جمله راه‌های مقابله با این تهدیدها هستند.
سوالات متداول
۱- اگر روی یک لینک فیشینگ کلیک کنم، چه کاری باید انجام دهم؟
ابتدا اینترنت خود را قطع کرده و دستگاه را اسکن کنید. در صورت وارد کردن اطلاعات حساس، رمزهای عبور خود را تغییر داده و به بانک یا سازمان مربوطه اطلاع دهید.
۲- چگونه می‌توان یک ایمیل فیشینگ را گزارش داد؟
می‌توانید ایمیل‌های مشکوک را به تیم امنیتی شرکت خود، سازمان‌های نظارتی یا سرویس ایمیل خود (مانند Gmail یا Outlook) گزارش دهید.
۳- آیا نرم‌افزارهای آنتی‌ویروس می‌توانند از فیشینگ جلوگیری کنند؟
بله، بسیاری از آنتی‌ویروس‌ها قابلیت شناسایی سایت‌های فیشینگ را دارند.
۴- آیا حملات فیشینگ فقط از طریق ایمیل انجام می‌شوند؟
خیر، این حملات می‌توانند از طریق پیامک، تماس تلفنی، شبکه‌های اجتماعی و تبلیغات آنلاین نیز انجام شوند.