گس فی چیست؟ | راز کارمزدهای پنهان در دنیای ارزهای دیجیتال!

آیا تا به حال هنگام انجام یک تراکنش در بلاکچین، با مبلغی اضافه مواجه شده‌اید که دلیل آن را نمی‌دانید؟ این همان گس فی است! گس فی در دنیای ارزهای دیجیتال به هزینه‌ای گفته می‌شود که کاربران برای انجام تراکنش‌ها و اجرای قراردادهای هوشمند روی شبکه‌هایی مانند اتریوم پرداخت می‌کنند. اما چرا این هزینه وجود دارد و چگونه می‌توان آن را کاهش داد؟ در ادامه، همه چیز را به‌زبان ساده توضیح می‌دهیم!

گس فی چیست و چرا اهمیت دارد؟

گس فی به‌عنوان یکی از ارکان اصلی شبکه‌های بلاکچین عمل می‌کند و بدون آن، شبکه‌ها نمی‌توانند به‌طور مؤثر کار کنند. در واقع، این هزینه‌ها نه تنها برای ماینرها و ولیدیتورها جذاب است، بلکه از ازدحام و کندی شبکه نیز جلوگیری می‌کند. پس بدون گس فی، بسیاری از شبکه‌ها به درستی عمل نمی‌کنند.

چرا باید گس فی پرداخت کنیم؟

بلاکچین‌ها برای پردازش تراکنش‌ها از ماینرها (در PoW) یا ولیدیتورها (در PoS) استفاده می‌کنند. این افراد برای تأیید و ثبت تراکنش‌ها نیاز به انگیزه دارند و گس فی همان پاداشی است که دریافت می‌کنند. اگر این هزینه وجود نداشته باشد، شبکه دچار ازدحام و کندی می‌شود.

در بلاکچین‌های اثبات کار (PoW) مانند اتریوم (قبل از ارتقاء به اتریوم ۲.۰)، ماینرها برای اعتبارسنجی تراکنش‌ها و حفظ امنیت شبکه به گس فی نیاز دارند. در شبکه‌های اثبات سهام (PoS) مانند سولانا و کاردانو، ولیدیتورها همین نقش را ایفا می‌کنند. به همین دلیل گس فی نه‌تنها یک کارمزد برای انجام تراکنش‌هاست بلکه نقش حیاتی در ایجاد امنیت و پایداری شبکه‌های بلاکچین دارد.

چگونه گس فی محاسبه می‌شود؟

محاسبه هزینه گس در بلاکچین به چند فاکتور بستگی دارد:

1. Gas Limit (حد گس): مقدار محاسباتی موردنیاز برای اجرای تراکنش یا قرارداد هوشمند.

2. Base Fee (کارمزد پایه): هزینه‌ای که شبکه برای هر تراکنش تعیین می‌کند.

3. Priority Fee (انعام یا هزینه اولویت): کارمزدی که کاربران برای پردازش سریع‌تر تراکنش می‌پردازند.

فرمول محاسبه گس فی

مثال کاربردی: فرض کنید قصد ارسال ۱ اتریوم را دارید. شبکه Gas Limit را ۲۱,۰۰۰ و Base Fee را ۲۰ Gwei تعیین کرده است. اگر Priority Fee را ۱۰ Gwei در نظر بگیرید، هزینه نهایی تراکنش شما چنین خواهد بود:

این مثال نشان می‌دهد که چطور هزینه گس برای انجام تراکنش‌ها محاسبه می‌شود. با افزایش تعداد تراکنش‌ها یا پیچیدگی قراردادهای هوشمند، هزینه گس می‌تواند تغییر کند. در این شرایط، پرداخت مبلغ بیشتر برای دریافت اولویت بیشتر در پردازش تراکنش‌ها معمول است.

چرا هزینه گس متغیر است؟

شاید برایتان سوال باشد که چرا گس فی در برخی مواقع بالا می‌رود. دلایل آن چیست؟

• ترافیک شبکه: هرچه تعداد تراکنش‌ها بیشتر باشد، هزینه گس افزایش می‌یابد.

• پیچیدگی قراردادهای هوشمند: هرچه قرارداد پیچیده‌تر باشد، به گس بیشتری نیاز دارد. برای مثال، اجرای یک قرارداد هوشمند برای یک توکن غیرمثلی (NFT) ممکن است به گس بیشتری نسبت به ارسال یک تراکنش ساده نیاز داشته باشد.

• اولویت‌بندی تراکنش‌ها: کاربرانی که عجله دارند، هزینه گس بیشتری پرداخت می‌کنند تا تراکنش آن‌ها زودتر پردازش شود. این موضوع به‌ویژه در زمان‌های شلوغی شبکه اتریوم و سایر بلاکچین‌ها که تقاضا برای تراکنش بالا است، دیده می‌شود.

در واقع، وقتی که شبکه در حالت شلوغی است، مانند روزهای خاصی که پروژه‌های مهم یا بازارهای دیفای فعال هستند، هزینه گس به‌طور چشمگیری افزایش می‌یابد.

چگونه هزینه گس را کاهش دهیم؟

شاید برای شما هم پیش آمده باشد که بخواهید تراکنشی انجام دهید اما هزینه گس شما را منصرف کند. خوشبختانه روش‌هایی وجود دارد که می‌توان با استفاده از آن‌ها این هزینه را کاهش داد:

۱- انتخاب زمان مناسب

تراکنش‌ها را در ساعات کم‌ترافیک انجام دهید. معمولاً هزینه‌ها در شب‌ها به‌وقت UTC کمتر است. این زمانی است که تقاضا برای انجام تراکنش کمتر است و بنابراین هزینه گس نیز کاهش می‌یابد.

۲- تنظیم بهینه Gas Limit و Priority Fee

• Gas Limit را بیش‌ازحد تعیین نکنید. بسیاری از کاربران بدون در نظر گرفتن نیاز واقعی خود، Gas Limit را بیش از حد تعیین می‌کنند که به‌طور مستقیم منجر به افزایش هزینه گس می‌شود.

• Priority Fee را کاهش دهید، به‌ویژه اگر عجله ندارید. اگر برای پردازش سریع تراکنش نیازی ندارید، با کاهش Priority Fee می‌توانید هزینه‌ها را کاهش دهید.

۳- استفاده از شبکه‌های لایه دوم (Layer 2)

پالیگان (Polygon)، آربیتروم (Arbitrum) و آپتیمیزم (Optimism) شبکه‌هایی هستند که هزینه گس را به‌شدت کاهش می‌دهند. این شبکه‌ها با استفاده از فناوری‌های لایه دوم بر روی بلاکچین‌های اصلی مانند اتریوم، تراکنش‌ها را با کارمزد بسیار کمتری پردازش می‌کنند. برای مثال، در شبکه پالیگان، هزینه گس به اندازه یک دهم هزینه‌های اتریوم است.

۴- استفاده از کیف پول‌های هوشمند

کیف پول‌هایی مانند Metamask به شما کمک می‌کنند که گس را بهینه تنظیم کنید. این کیف پول‌ها به شما این امکان را می‌دهند که هنگام ارسال تراکنش، میزان گس و Priority Fee را تنظیم کنید تا هزینه‌های خود را کاهش دهید.

سوالات متداول 

۱- آیا گس فی فقط در اتریوم وجود دارد؟

خیر، بلاکچین‌هایی مانند BSC، پالیگان و سولانا نیز گس فی دارند، اما مقدار آن در هر شبکه متفاوت است. برای مثال، در شبکه Binance Smart Chain (BSC)، گس فی به‌مراتب ارزان‌تر از اتریوم است. به همین دلیل برخی از کاربران از این بلاکچین‌ها برای انجام تراکنش‌ها با هزینه‌های پایین‌تر استفاده می‌کنند.

۲- چرا هزینه گس گاهی خیلی بالا می‌رود؟

در زمان‌های شلوغی شبکه، مثلاً هنگام انتشار NFTهای محبوب یا پروژه‌های دیفای، هزینه گس افزایش می‌یابد. زمانی که پروژه‌های جدید یا توکن‌های خاص وارد بازار می‌شوند، کاربران زیادی برای خرید و فروش این توکن‌ها به شبکه‌ها متصل می‌شوند که باعث ازدحام شبکه و افزایش هزینه گس می‌شود.

۳- آیا امکان حذف کامل گس فی وجود دارد؟

خیر، اما استفاده از شبکه‌های لایه دوم و صرافی‌های متمرکز می‌تواند این هزینه را تا حد زیادی کاهش دهد. برای مثال، در صرافی‌های متمرکز مانند Binance، کاربران می‌توانند بدون پرداخت گس فی، تراکنش‌های خود را انجام دهند.

۴- چگونه بفهمم چه مقدار گس برای تراکنش نیاز دارم؟

با ابزارهایی مانند ETH Gas Station یا Etherscan Gas Tracker می‌توانید هزینه گس را به‌صورت لحظه‌ای بررسی کنید. این ابزارها به شما کمک می‌کنند تا قبل از انجام هر تراکنش، از هزینه دقیق آن اطلاع پیدا کنید.

۵- آیا دریافت ارز دیجیتال هم نیاز به پرداخت گس دارد؟

بله، در برخی شبکه‌ها مانند اتریوم، حتی برای دریافت یک توکن هم ممکن است نیاز به پرداخت گس داشته باشید. این هزینه معمولاً به‌صورت خودکار از حساب شما کسر می‌شود.

جمع‌بندی

همان‌طور که دیدید، گس فی یکی از بخش‌های مهم در تراکنش‌های ارز دیجیتال است که تأثیر زیادی بر هزینه‌ها دارد. اما حالا که روش‌های کاهش آن را می‌دانید، می‌توانید با هوشمندی بیشتری از بلاکچین استفاده کنید. آیا تجربه‌ای در پرداخت هزینه‌های بالای گس فی داشته‌اید؟

آیا مایلید بیشتر در مورد بهینه‌سازی هزینه گس اطلاعات کسب کنید؟ با توجه به نکات و استراتژی‌هایی که یاد گرفتید، می‌توانید به راحتی هزینه‌های خود را کاهش دهید و از امکانات بلاکچین به‌طور بهینه‌تری استفاده کنید.

-نظرات خود را در بخش دیدگاه‌ها بنویسید و این مقاله را با دوستان خود به اشتراک بگذارید!

مرتبط:

کلاهبرداری در خرید و فروش ارز دیجیتال | تهدیدی جدی برای سرمایه‌گذاران