فیشینگ چیست ؟ چگونه از حمله سایبری جلوگیری کنیم!

فیشینگ یکی از رایج‌ترین و خطرناک‌ترین روش‌های حملات سایبری است که هر ساله میلیون‌ها قربانی در سراسر جهان به دام آن می‌افتند. این نوع حمله نه تنها اطلاعات شخصی و مالی افراد را به سرقت می‌برد، بلکه می‌تواند امنیت سازمان‌ها و کسب‌وکارها را نیز به خطر بیندازد. اما فیشینگ چیست و چگونه می‌توانیم از آن جلوگیری کنیم؟ در این مقاله، به بررسی کامل این موضوع خواهیم پرداخت.

فیشینگ چیست؟

فیشینگ (Phishing) به نوعی حمله سایبری گفته می‌شود که در آن مهاجمان با استفاده از پیام‌ها، ایمیل‌ها یا وب‌سایت‌های جعلی، تلاش می‌کنند اطلاعات حساس مانند نام کاربری، رمز عبور، اطلاعات کارت بانکی یا دیگر داده‌های شخصی را از کاربران سرقت کنند. واژه “فیشینگ” از کلمه انگلیسی “Fishing” به معنی “ماهی‌گیری” گرفته شده است، زیرا مهاجمان همانند ماهی‌گیر، قربانیان خود را به دام می‌اندازند.

انواع فیشینگ

فیشینگ به روش‌های مختلفی انجام می‌شود. برخی از رایج‌ترین انواع آن عبارتند از:

1. فیشینگ ایمیلی

در این نوع، مهاجمان ایمیل‌هایی جعلی ارسال می‌کنند که معمولاً شبیه به پیام‌های رسمی از بانک‌ها، فروشگاه‌های آنلاین یا سرویس‌های شناخته‌شده هستند.

• آدرس فرستنده: به دقت به آدرس ایمیل فرستنده نگاه کنید. آیا آدرس با نام سازمان یا فردی که ادعا می‌کند مطابقت دارد؟ آیا در آدرس املایی اشتباه وجود دارد؟
• لینک‌ها: هرگز روی لینک‌هایی که در ایمیل‌های مشکوک وجود دارد کلیک نکنید. اگر می‌خواهید به وب‌سایت مورد نظر دسترسی پیدا کنید، آدرس آن را به صورت دستی در مرورگر خود تایپ کنید.
• پیوست‌ها: فایل‌های پیوست شده به ایمیل‌های مشکوک را باز نکنید. این فایل‌ها ممکن است حاوی بدافزار باشند.
• محتوای ایمیل: به محتوای ایمیل دقت کنید. آیا ایمیل حاوی خطاهای گرامری یا املایی است؟ آیا از شما خواسته شده اطلاعات شخصی حساس خود را وارد کنید؟ آیا لحن ایمیل تهدیدآمیز یا فوری است؟

انواع رایج فیشینگ ایمیلی

• فیشینگ با جعل هویت: مهاجمان خود را به جای یک سازمان معتبر جا می‌زنند، مانند بانک، شرکت خدماتی یا یک شبکه اجتماعی.
• فیشینگ هدفمند: مهاجمان اطلاعاتی در مورد شما جمع‌آوری می‌کنند و سپس ایمیل‌هایی شخصی‌سازی شده برای شما ارسال می‌کنند.
• فیشینگ با استفاده از اخبار جعلی: مهاجمان از رویدادهای خبری اخیر برای ایجاد ایمیل‌های فیشینگ استفاده می‌کنند.

چگونه از فیشینگ ایمیلی جلوگیری کنیم؟

• هوشیاری: همیشه هوشیار باشید و به ایمیل‌های مشکوک شک کنید.
• رمزهای عبور قوی: از رمزهای عبور قوی و منحصر به فرد برای همه حساب‌های کاربری خود استفاده کنید.
• نرم‌افزارهای امنیتی: از یک آنتی‌ویروس و فایروال قوی استفاده کنید.
• آموزش: به خود و اطرافیان خود آموزش دهید که چگونه ایمیل‌های فیشینگ را تشخیص دهند.
• احتیاط در شبکه‌های اجتماعی: اطلاعات شخصی خود را در شبکه‌های اجتماعی به حداقل برسانید.

به یاد داشته باشید: هیچ‌گاه اطلاعات شخصی حساس خود را از طریق ایمیل به اشتراک نگذارید. اگر به ایمیل مشکوکی برخورد کردید، آن را حذف کرده و با سازمان مربوطه تماس بگیرید.

2. فیشینگ وب‌سایتی

فیشینگ وب‌سایتی یکی دیگر از روش‌های رایج کلاهبرداری آنلاین است که در آن مهاجمان وب‌سایت‌هایی را ایجاد می‌کنند که به ظاهر شبیه به وب‌سایت‌های معتبر هستند. هدف از این کار، فریب دادن کاربران برای وارد کردن اطلاعات شخصی و مالی آن‌ها است.

3. فیشینگ پیامکی (Smishing)

فیشینگ پیامکی یا سمیشینگ (Smishing) نوعی کلاهبرداری آنلاین است که در آن مهاجمان با ارسال پیامک‌های جعلی، سعی می‌کنند شما را فریب دهند تا اطلاعات شخصی و مالی خود را در اختیار آن‌ها قرار دهید. این پیامک‌ها معمولاً به صورت بسیار حرفه‌ای طراحی شده‌اند و تشخیص آن‌ها از پیامک‌های واقعی دشوار است.

نکته: هرگز روی لینک‌هایی که در پیامک‌های مشکوک وجود دارد کلیک نکنید. این لینک‌ها ممکن است شما را به وب‌سایت‌های فیشینگ هدایت کنند.

4. فیشینگ تلفنی (Vishing)

فیشینگ تلفنی یا ویشینگ (Vishing) نوع دیگر کلاهبرداری آنلاین است که در آن مهاجمان با برقراری تماس تلفنی، سعی می‌کنند شما را فریب دهند تا اطلاعات شخصی و مالی خود را در اختیار آن‌ها قرار دهید. این تماس‌ها اغلب به صورت بسیار حرفه‌ای طراحی شده‌اند و تشخیص آن‌ها از تماس‌های واقعی دشوار است.

5. فیشینگ هدفمند (Spear Phishing)

فیشینگ هدفمند یا نیزه‌ای نوعی حمله سایبری است که در آن مهاجمان به جای ارسال پیام‌های فیشینگ گسترده به تعداد زیادی از افراد، به صورت هدفمند به یک فرد خاص یا گروه کوچکی از افراد حمله می‌کنند. این نوع حمله به مراتب خطرناک‌تر از فیشینگ معمولی است، زیرا مهاجمان معمولاً اطلاعات زیادی در مورد قربانی خود جمع‌آوری می‌کنند و از این اطلاعات برای طراحی حملات شخصی‌سازی شده استفاده می‌کنند.

چگونه فیشینگ را شناسایی کنیم؟

یکی از راه‌های جلوگیری از فیشینگ، شناسایی نشانه‌های آن است. موارد زیر می‌توانند به شما در تشخیص حملات فیشینگ کمک کنند:

1. آدرس ایمیل یا URL مشکوک

همیشه به آدرس ایمیل ارسال‌کننده یا URL وب‌سایت توجه کنید. منظور از URL لینک آن وب سایت است. مهاجمان معمولاً از دامنه‌هایی استفاده می‌کنند که بسیار شبیه به دامنه اصلی هستند اما تفاوت‌های کوچکی دارند.

2. درخواست اطلاعات حساس

هیچ سازمان معتبر از طریق ایمیل یا پیامک از شما نمی‌خواهد اطلاعات حساس خود را ارسال کنید.

3. وجود غلط‌های املایی و گرامری

ایمیل‌های فیشینگ اغلب حاوی اشتباهات املایی یا گرامری هستند.

4. فشار برای اقدام سریع

مهاجمان معمولاً با ایجاد حس فوریت (مثل قفل شدن حساب بانکی) تلاش می‌کنند قربانی را به اقدام سریع وادار کنند.

چگونه از حملات فیشینگ جلوگیری کنیم؟

فیشینگ، همان‌طور که می‌دانید یکی از رایج‌ترین روش‌های کلاهبرداری آنلاین است. اما با رعایت چند نکته ساده، می‌توانید خود را در برابر این حملات ایمن نگه دارید.

لینک‌ها را با دقت بررسی کنید: قبل از کلیک روی هر لینکی، به آدرس کامل آن توجه کنید. آیا آدرس مشکوک یا غلط املایی دارد؟

ایمیل‌های مشکوک را باز نکنید: اگر ایمیلی از فرستنده ناشناخته دریافت کردید و موضوع آن مشکوک بود، آن را باز نکنید.

پیام‌های غیرمنتظره را نادیده بگیرید: اگر پیامی دریافت کردید که از طرف بانک، شرکت خدماتی یا هر سازمان دیگری است و از شما خواسته شده اطلاعات شخصی خود را وارد کنید، قبل از هر اقدامی با آن سازمان تماس بگیرید.

رمزهای عبور قوی، سد محکمی در برابر مهاجمان:

رمزهای عبور منحصر به فرد: برای هر حساب کاربری، رمز عبور متفاوتی انتخاب کنید.

رمزهای عبور پیچیده: از ترکیبی از حروف بزرگ و کوچک، اعداد و نمادها استفاده کنید.

رمزهای عبور خود را به طور مرتب تغییر دهید: حداقل هر چند ماه یکبار رمزهای عبور خود را تغییر دهید.

از ابزارهای امنیتی استفاده کنید:

آنتی‌ویروس: یک آنتی‌ویروس معتبر نصب کنید و آن را به طور مرتب به روزرسانی کنید.

فایروال: فایروال خود را فعال کنید تا از ورود مهاجمان به سیستم شما جلوگیری کند.

مراقب شبکه‌های اجتماعی باشید:

اطلاعات شخصی خود را محدود کنید: اطلاعات شخصی خود را در شبکه‌های اجتماعی به حداقل برسانید.

درخواست‌های دوستی مشکوک را نپذیرید: درخواست‌های دوستی از افراد ناشناخته را نپذیرید.

اطلاعات را به اشتراک بگذارید:

آموزش به دیگران: با دوستان و خانواده خود در مورد خطرات فیشینگ صحبت کنید و به آن‌ها آموزش دهید که چگونه از خود محافظت کنند.

تأثیر فیشینگ بر افراد و سازمان‌ها

1. سرقت اطلاعات شخصی

حملات فیشینگ می‌توانند منجر به سرقت اطلاعات حساس مانند شماره کارت بانکی، رمز عبور و شماره شناسایی شوند.

2. ضررهای مالی

قربانیان فیشینگ ممکن است مبالغ زیادی از حساب بانکی خود را از دست بدهند.

3. آسیب به اعتبار سازمان‌ها

سازمان‌هایی که اطلاعات مشتریانشان در اثر حملات فیشینگ به سرقت می‌رود، ممکن است اعتبار خود را در بازار از دست بدهند.

جمع‌بندی

فیشینگ یکی از جدی‌ترین تهدیدات امنیتی در دنیای دیجیتال است. شناسایی و جلوگیری از این نوع حملات نیازمند آگاهی، آموزش و استفاده از ابزارهای مناسب است. با رعایت نکات مطرح شده در این مقاله، می‌توانید احتمال قربانی شدن در حملات فیشینگ را به حداقل برسانید و امنیت خود را در فضای آنلاین تضمین کنید.

در نهایت، همواره به یاد داشته باشید که پیشگیری بهتر از درمان است. هرگاه با پیام یا ایمیلی مشکوک روبه‌رو شدید، قبل از هر اقدامی، صحت آن را بررسی کنید.