فرجام خواهی چیه؟

فرجام‌خواهی چیست؟

فرجام‌خواهی به معنای درخواست تجدیدنظر و بررسی مجدد یک پرونده قضایی است. این درخواست معمولاً زمانی مطرح می‌شود که طرفی از پرونده معتقد باشد که رای صادره از سوی دادگاه پایین‌تر (مثلاً دادگاه بدوی یا تجدیدنظر) با قوانین و مقررات موجود مغایرت دارد یا به عبارت دیگر، عادلانه نبوده است.

به زبان ساده‌تر: فرجام‌خواهی مثل این می‌ماند که شما از یک مقام بالاتر بخواهید که به یک تصمیم قبلی دوباره نگاهی بیندازد و ببیند آیا آن تصمیم درست بوده یا نه.

چرا فرجام‌خواهی انجام می‌شود؟

• اعتراض به رای: وقتی طرفی از پرونده با رای دادگاه موافق نباشد.
• وجود اشتباه در روند دادرسی: اگر در جریان دادرسی، اشتباهاتی صورت گرفته باشد که بر نتیجه پرونده تاثیر گذاشته باشد.
• تغییر قوانین: اگر پس از صدور رای، قانونی تغییر کند که بر پرونده تاثیرگذار باشد.

مراحل فرجام‌خواهی:

1. تدوین دادخواست فرجام‌خواهی: در این مرحله، طرفی که قصد فرجام‌خواهی دارد، باید دادخواستی را تنظیم کند و دلایل خود را برای درخواست تجدیدنظر به طور دقیق بیان کند.
2. تقدیم دادخواست: دادخواست فرجام‌خواهی به دادگاهی که بالاترین مرجع رسیدگی به آن پرونده است (معمولاً دیوان عالی کشور) تقدیم می‌شود.
3. بررسی دادخواست: دادگاه فرجام‌خواهی، دادخواست را بررسی می‌کند و تصمیم می‌گیرد که آیا به پرونده رسیدگی کند یا خیر.
4. صدور رای: در صورتی که دادگاه فرجام‌خواهی به پرونده رسیدگی کند، رای جدیدی صادر می‌کند. این رای می‌تواند تایید رای قبلی، نقض آن یا ارجاع پرونده برای رسیدگی مجدد به دادگاه پایین‌تر باشد.

تفاوت فرجام‌خواهی با تجدید نظر

فرجام‌خواهی و تجدیدنظرخواهی دو اصطلاح حقوقی هستند که اغلب با هم اشتباه گرفته می‌شوند، اما تفاوت‌های مهمی دارند. هر دو به معنای درخواست بررسی مجدد یک حکم قضایی هستند، اما در سطح و ماهیت بررسی تفاوت دارند.

تجدید نظرخواهی

• مرجع رسیدگی: دادگاه تجدیدنظر استان
• ماهیت بررسی: بررسی مجدد تمام جوانب پرونده، از جمله دلایل و ادله طرفین، و امکان صدور حکم متفاوت
• هدف: بررسی مجدد و احتمال اصلاح اشتباهات احتمالی در حکم بدوی
• موارد قابل تجدیدنظر: اغلب احکام دادگاه بدوی قابل تجدیدنظر هستند.

فرجام‌خواهی

• مرجع رسیدگی: دیوان عالی کشور
• ماهیت بررسی: بررسی انطباق حکم با قوانین و مقررات موجود. دیوان عالی کشور وارد جزئیات پرونده نمی‌شود و تنها به بررسی قانونی بودن حکم می‌پردازد.
• هدف: تضمین اجرای دقیق قوانین و جلوگیری از تفسیرهای متفاوت از قوانین توسط دادگاه‌های مختلف
• موارد قابل فرجام: احکامی که از نظر قانون قابل فرجام هستند و به طور معمول احکامی هستند که در موضوعات مهم حقوقی یا کیفری صادر می‌شوند.

آیا می توان بدون درخواست تجدیدنظر، درخواست فرجام خواهی داد؟

خیر، به طور معمول امکان درخواست فرجام خواهی بدون طی مراحل تجدیدنظر وجود ندارد.

دلیل این امر چیست؟

• مراحل قانونی دادرسی: فرآیند دادرسی در اکثر سیستم‌های قضایی دارای مراحل مشخصی است. به طور معمول، پس از صدور رای بدوی، فرصتی برای تجدیدنظر در دادگاه تجدیدنظر وجود دارد. اگر از این فرصت استفاده نشود و رای تجدیدنظر قطعی شود، امکان فرجام خواهی فراهم می‌شود.
• محدودیت زمانی: برای هر مرحله از دادرسی، مهلت‌های زمانی مشخصی تعیین شده است. اگر مهلت تجدیدنظر از دست برود، به طور معمول امکان درخواست فرجام خواهی وجود نخواهد داشت.

شرایط لازم برای فرجام خواهی

• صدور حکم از دادگاه تجدیدنظر: تنها آرایی که از دادگاه تجدیدنظر صادر شده باشند، قابل فرجام خواهی هستند.
• محدود بودن به موارد خاص: فرجام خواهی در همه موارد قابل پذیرش نیست و تنها در مواردی که قانون مشخص کرده است، امکان‌پذیر است.
• تعیین مهلت قانونی: برای فرجام خواهی، مهلت زمانی مشخصی تعیین شده است که در صورت گذشت از آن، امکان اعتراض از بین می‌رود.
• پرداخت هزینه دادرسی: فرجام خواه باید هزینه دادرسی مربوط به فرجام خواهی را پرداخت نماید.

هزینه فرجام خواهی: یک بررسی کلی

هزینه فرجام خواهی به مجموعه هزینه‌هایی گفته می‌شود که یک شخص یا سازمان برای اعتراض به رأی صادره از سوی دادگاه و درخواست تجدیدنظر در آن، باید پرداخت کند. این هزینه‌ها بسته به نوع پرونده، دادگاه، میزان پیچیدگی پرونده و سایر عوامل، متغیر است.

عواملی که بر هزینه فرجام خواهی تأثیر می‌گذارند:

• نوع دادگاه: هزینه فرجام خواهی در دادگاه‌های مختلف متفاوت است. معمولاً هزینه فرجام خواهی در دادگاه‌های عالی‌تر بیشتر است.
• نوع پرونده: پیچیدگی پرونده، تعداد طرفین دعوا و حجم اسناد و مدارک تأثیر مستقیمی بر هزینه فرجام خواهی دارد. پرونده‌های پیچیده‌تر معمولاً هزینه بیشتری دارند.
• مراحل فرجام خواهی: هر مرحله از فرجام خواهی (نظیر تنظیم لایحه فرجام خواهی، هزینه دادرسی در دادگاه تجدیدنظر و …) هزینه‌های خاص خود را دارد.
• هزینه وکیل: اگر برای فرجام خواهی از وکیل استفاده کنید، هزینه‌های وکالت نیز به هزینه‌های فرجام خواهی اضافه خواهد شد.

هزینه‌های اصلی فرجام خواهی:

• هزینه دادرسی: این هزینه شامل هزینه ثبت دادخواست فرجام خواهی، هزینه ابلاغ اوراق قضایی و سایر هزینه‌های مربوط به دادرسی در دادگاه تجدیدنظر است.
• هزینه کارشناسی: در برخی موارد، دادگاه ممکن است برای بررسی دقیق‌تر موضوع دعوا، نیاز به نظر کارشناس داشته باشد که هزینه آن بر عهده فرجام‌خواه خواهد بود.
• هزینه ترجمه: در صورتی که اسناد و مدارک پرونده به زبان خارجی باشد، هزینه ترجمه آنها نیز به هزینه‌های فرجام خواهی اضافه می‌شود.
• هزینه وکالت: همانطور که گفته شد، هزینه‌های وکالت یکی از مهم‌ترین بخش‌های هزینه فرجام خواهی است.

راه‌های کاهش هزینه فرجام خواهی:

• تهیه لایحه فرجام خواهی قوی: یک لایحه فرجام خواهی قوی و مستدل می‌تواند احتمال موفقیت در فرجام خواهی را افزایش داده و در نتیجه هزینه‌های اضافی را کاهش دهد.
• استفاده از وکیل مجرب: یک وکیل مجرب می‌تواند با شناخت کامل قوانین و رویه‌های دادرسی، به شما در کاهش هزینه‌های فرجام خواهی کمک کند.
• مذاکره با طرف مقابل: در برخی موارد، ممکن است با مذاکره با طرف مقابل و رسیدن به توافق، از هزینه‌های فرجام خواهی کاست.