نفقه در دوران عقد به عهده ی کیه؟

نفقه در دوران عقد: چه کسی مسئولیت پرداخت آن را بر عهده دارد؟

نفقه در دوران عقد به عهده ی کیه؟:نفقه در دوران عقد یکی از مباحثی است که در حقوق خانواده بسیار مورد توجه قرار می‌گیرد. به طور کلی، نفقه به مایحتاج ضروری زندگی مانند مسکن، خوراک، پوشاک و… اطلاق می‌شود که مرد موظف به تأمین آن برای همسر خود است.

اما آیا این قاعده در دوران عقد نیز صادق است؟

پاسخ به این سوال کمی پیچیده‌تر از آن است که در نگاه اول به نظر می‌رسد.

به طور کلی، پس از جاری شدن خطبه عقد، حق نفقه برای زن ایجاد می‌شود و تکلیف پرداخت آن بر عهده شوهر است.

این موضوع در ماده 1102 قانون مدنی ایران نیز تصریح شده است.

اما نکته مهم اینجاست که پرداخت نفقه به برخی شرایط وابسته است:

• تمکین زن: زن برای دریافت نفقه، باید از شوهر خود تمکین کند. تمکین به معنای اطاعت از دستورات شرعی و عرفی شوهر در حدود قانون است.
• عقد دائم: حق نفقه در عقد دائم وجود دارد. در عقد موقت، تنها در صورتی که در عقدنامه به پرداخت نفقه تصریح شده باشد، زن حق مطالبه آن را دارد.
• وضع مالی مرد: میزان نفقه بر اساس وضعیت مالی مرد و عرف و عادت محل تعیین می‌شود.

در دوران عقد، حتی قبل از آغاز زندگی مشترک، زن حق مطالبه نفقه دارد، البته ممکن است در برخی مناطق عرف و عادت متفاوت باشد، اما به طور کلی، قانون حق نفقه زن را از زمان وقوع عقد به رسمیت شناخته است.

عوامل مؤثر بر پرداخت نفقه در دوران عقد

• عقد دائم یا موقت: در عقد دائم، مرد موظف به پرداخت نفقه زن است، حتی اگر زندگی مشترک آغاز نشده باشد. اما در عقد موقت، پرداخت نفقه منوط به توافق طرفین است.
• استفاده زن از حق حبس: اگر زن از حق حبس استفاده کند (یعنی تا زمانی که مهریه به او پرداخت نشود، از تمکین خودداری کند)، همچنان حق دریافت نفقه را خواهد داشت.
• عرف و عادت: در برخی مناطق، عرف بر این است که تا زمانی که زندگی مشترک آغاز نشده، مرد موظف به پرداخت تمام هزینه‌های زن نیست.
• وضع مالی مرد: توانایی مالی مرد در تعیین میزان نفقه بسیار مؤثر است.

عوامل موثر بر میزان نفقه:

• وضع مالی مرد: هرچه درآمد مرد بیشتر باشد، میزان نفقه نیز بیشتر خواهد بود.
• شئونات خانوادگی زن: سطح زندگی و توقعات زن نیز در تعیین میزان نفقه موثر است.
• عرف و عادت محل: در مناطق مختلف، عرف و عادت در مورد میزان نفقه متفاوت است.

نظر قانون و رویه قضایی

قانون مدنی ایران، پرداخت نفقه در عقد دائم را بر عهده مرد گذاشته است. اما در عمل، رویه قضایی با توجه به شرایط خاص هر پرونده، تصمیم‌گیری می‌کند.

نکات مهم در خصوص نفقه در دوران عقد

• تعیین میزان نفقه: میزان نفقه با توجه به شئونات خانوادگی زن، عرف و عادت محل زندگی و توانایی مالی مرد تعیین می‌شود.
• تغییر شرایط: اگر شرایط مالی یکی از زوجین تغییر کند، می‌توان درخواست تجدید نظر در میزان نفقه را داد.
• مشاوره با وکیل: در صورت بروز هرگونه اختلاف در خصوص نفقه، بهتر است از یک وکیل متخصص کمک بگیرید.

تفاوت نفقه در دوران عقد و بعد از آن

در دوران عقد، زن ممکن است از حق حبس استفاده کند و تا زمانی که مهریه به او پرداخت نشده، از تمکین در مقابل شوهر خودداری کند. اما حتی در این صورت هم، حق نفقه خود را از دست نمی‌دهد.

در ادامه مفصل تر به تفاوت نفقه در دوران عقد و بعد از عقد میپردازیم که درخور توجه است:

نفقه در دوران عقد

• شرایط پرداخت:
  • تمکین زن: برای اینکه زن بتواند نفقه دریافت کند، باید از شوهر خود تمکین نماید. تمکین به معنای پذیرش زندگی مشترک و انجام وظایف زناشویی است.
  • برقراری رابطه زناشویی: به طور معمول، شروع پرداخت نفقه از زمانی است که رابطه زناشویی بین زوجین برقرار می‌شود.
• میزان نفقه: میزان نفقه بر اساس وضعیت مالی مرد و عرف و عادت محل زندگی تعیین می‌شود.
• تفاوت با بعد از ازدواج: در دوران عقد، نفقه معمولاً کمتر از دوران بعد از ازدواج است، زیرا در دوران عقد، زن هنوز وارد زندگی مشترک نشده و هزینه‌های زندگی مشترک را ندارد.

نفقه بعد از ازدواج

• شرایط پرداخت:
  • تمکین زن: همچنان تمکین زن شرط دریافت نفقه است.
• میزان نفقه: میزان نفقه با توجه به وضعیت مالی مرد، تعداد فرزندان، عرف و عادت محل زندگی و نیازهای زن تعیین می‌شود.
• تفاوت با دوران عقد: در دوران بعد از ازدواج، زن هزینه‌های بیشتری مانند اجاره خانه، غذا، پوشاک و… دارد، بنابراین میزان نفقه نیز بیشتر است.

در نتیجه:

اگرچه قانون پرداخت نفقه در عقد دائم را بر عهده مرد گذاشته است، اما عوامل مختلفی مانند عرف، عادت و شرایط خاص هر پرونده می‌توانند بر میزان و نحوه پرداخت نفقه تأثیرگذار باشند.