توقیف اموال چگونه انجام می شود؟
توقیف اموال: راهکاری قانونی برای وصول مطالبات
توقیف اموال چگونه انجام می شود؟ : توقیف اموال یکی از روشهای قانونی برای وصول مطالبات است که در صورت عدم پرداخت بدهی توسط شخص یا شرکت محکومعلیه، به کار میرود. در این فرآیند، دادگاه یا اجرای ثبت با صدور دستور، اموال مشخصی از بدهکار را توقیف میکند تا از محل فروش آنها، طلب طلبکار پرداخت شود.
در واقع توقیف اموال به معنای جلوگیری از نقل و انتقال مال یا درآمد شخص محکومعلیه به درخواست محکومله است. این عمل معمولاً به دستور دادگاه و با هدف تضمین اجرای حکم و تأمین حقوق محکومله انجام میشود.
دلایل توقیف اموال
- اجرای احکام مالی: در مواردی که فردی محکوم به پرداخت مبلغی به دیگری شود و از پرداخت خودداری کند، محکومله میتواند درخواست توقیف اموال محکومعلیه را نماید.
- تأمین خواسته در دعاوی: در برخی دعاوی، دادگاه برای اطمینان از اجرای حکم احتمالی، دستور توقیف اموال خوانده (طرف مقابل دعوا) را صادر میکند.
- جلوگیری از فرار از دین: در مواردی که احتمال فرار محکومعلیه از پرداخت دین وجود داشته باشد، دادگاه میتواند دستور توقیف اموال وی را صادر کند.
انواع توقیف اموال
- توقیف کلیه اموال: در این نوع توقیف، کلیه اموال منقول و غیرمنقول محکومعلیه توقیف میشود.
- توقیف اموال مشخص: در این نوع توقیف، اموال خاصی که در دادخواست مشخص شدهاند، توقیف میشوند.
- توقیف موقت: این نوع توقیف در ابتدای پرونده و به صورت موقت انجام میشود تا از نقل و انتقال اموال بدهکار جلوگیری شود.
- توقیف قطعی: پس از صدور حکم قطعی دادگاه، توقیف اموال به صورت قطعی انجام میشود.
مراحل کلی توقیف اموال:
- صدور حکم قطعی: اولین قدم برای توقیف اموال، داشتن یک حکم قطعی دادگاه مبنی بر محکومیت بدهکار به پرداخت بدهی است.
- تقاضای اجرای حکم: پس از صدور حکم قطعی، طلبکار باید با ارائه درخواست اجرای حکم به دادگاه یا اجرای ثبت مراجعه کند.
- تعیین اموال قابل توقیف: مامور اجرای احکام با بررسی اموال بدهکار، اموالی را که قابل توقیف هستند، شناسایی میکند. توجه داشته باشید که برخی اموال مانند اموال مورد نیاز برای زندگی روزمره (مستثنیات دین) قابل توقیف نیستند.
- توقیف اموال: پس از شناسایی اموال قابل توقیف، مامور اجرای احکام با تنظیم صورتجلسه، آنها را توقیف میکند.
- فروش اموال و پرداخت بدهی: اموال توقیف شده به مزایده گذاشته شده و از محل فروش آنها، بدهی طلبکار پرداخت میشود.
شرایط توقیف اموال
- وجود حکم قطعی: همانطور که گفته شد، داشتن حکم قطعی دادگاه الزامی است.
- شناسایی اموال بدهکار: باید اموالی از بدهکار شناسایی شود که قابل توقیف باشند.
- عدم پرداخت بدهی: بدهکار باید علیرغم داشتن توانایی، از پرداخت بدهی خود خودداری کند.
هزینه های توقیف اموال
هزینه توقیف اموال بسته به نوع اموال توقیف شده، مراحل اجرایی و قوانین حاکم بر هر پرونده، متغیر است. به طور کلی، هزینههای توقیف اموال را میتوان به دو دسته اصلی تقسیم کرد:
1. هزینههای قانونی:
- حق اجرای حکم: طبق قانون، معمولاً ۵ درصد مبلغ محکومبه به عنوان حق اجرای حکم در نظر گرفته میشود.
- هزینههای کارشناسی: در مواردی که نیاز به ارزیابی ارزش اموال توقیف شده باشد، هزینه کارشناسی به عهده محکومله (شخصی که حکم به نفع او صادر شده است) خواهد بود.
- حق حفاظت اموال: در مواردی که اموال توقیف شده نیاز به حفاظت داشته باشند، هزینههای مربوط به حفاظت نیز به عهده محکومله خواهد بود.
2. هزینههای جانبی:
- هزینههای دادرسی: هزینههایی مانند هزینه دادرسی اولیه، هزینههای مربوط به ابلاغ اوراق قضایی و … نیز ممکن است به هزینههای توقیف اموال اضافه شود.
- هزینههای مربوط به مزایده: در صورتی که اموال توقیف شده از طریق مزایده به فروش برسند، هزینههای مربوط به برگزاری مزایده نیز به عهده محکومله خواهد بود.
توجه: هزینههای دقیق توقیف اموال باید در هر پرونده به صورت جداگانه محاسبه شود و ممکن است بسته به پیچیدگی پرونده و نوع اموال توقیف شده، متفاوت باشد.
عوامل موثر بر هزینه توقیف اموال
- نوع اموال توقیف شده: اموال منقول، غیرمنقول، داراییهای مالی و … هر کدام هزینههای خاص خود را دارند.
- مراحل اجرایی: هرچه مراحل اجرایی پرونده پیچیدهتر باشد، هزینههای آن نیز بیشتر خواهد بود.
- قوانین حاکم: قوانین و مقررات هر کشوری ممکن است بر هزینههای توقیف اموال تاثیرگذار باشد.
نکات مهم
- مستثنیات دین: برخی از اموال مانند منزل مسکونی، وسایل زندگی ضروری و… از توقیف معاف هستند.
- اعتراض به دستور توقیف: محکومعلیه میتواند علیه دستور توقیف اعتراض کند و خواستار رفع توقیف شود.